Diyabet, vücutta insülin hormonunun yeterli miktarda üretilememesi veya etkin bir şekilde kullanılamaması sonucu ortaya çıkan bir metabolik hastalıktır. İnsülin, kan şekerinin hücrelere taşınmasını sağlar ve hücrelerin enerji üretiminde kullanılır. İnsülin eksikliğinde veya insülinin etkisizliğinde, kan şekeri yüksek seviyelere çıkar ve bu durum organlara zarar verebilir. Diyabet tedavisinde amaç, kan şekerini kontrol altında tutarak komplikasyonları önlemektir.

Diyabet, Tip 1 ve Tip 2 olmak üzere iki ana gruba ayrılır. Her iki türün de tedavi yaklaşımı farklıdır.

Tip 1 diyabet, pankreasın yeterli miktarda insülin üretememesi sonucu ortaya çıkar. Bu durumda hastalara dışarıdan insülin takviyesi yapılması gerekmektedir. İnsülin tedavisi, hastanın kan şekeri seviyelerine göre ayarlanır ve genellikle günde bir veya dört kez enjeksiyon şeklinde uygulanır. Tip 1 diyabet tedavisinde ağızdan alınan şeker ilaçları genellikle kullanılmaz.

Tip 2 diyabet, vücudun yeterli miktarda insülin üretememesi veya üretilen insülinin etkin bir şekilde kullanılamaması sonucu ortaya çıkar. Bu durum insülin direnci olarak adlandırılır. Tedavi, hastalığın seyrine ve hastanın ihtiyaçlarına göre planlanır. Tip 2 diyabet tedavisinde kullanılan ilaçlar şunlardır:

Tip 2 diyabet hastalarında, ilaç tedavisi ile kan şekeri kontrol altına alınamazsa insülin tedavisine geçilebilir. İnsülin tedavisinde, hastanın ihtiyacına göre doz ayarlanır ve tedaviden maksimum fayda sağlanır. İnsülin tedavisinde geç kalınması, diyabet komplikasyonlarının ortaya çıkmasına neden olabilir.

Kan şekeri kontrolünün iyi yapılması, pankreasta insülin üreten beta hücrelerinin fonksiyon kaybını azaltır. Diyabet tedavisinde, ağızdan alınan ilaçlarla hedefe ulaşılamazsa erken insülin tedavisine geçilmelidir. Bu tedavi yöntemleri şunlardır:

Diyabet hastalarının bir kısmında, özellikle Tip 2 diyabet hastalarında, kilo sorunu ve organ hasarı varsa veya kan şekeri kontrolü sağlanamıyorsa cerrahi tedavi düşünülebilir. Diyabet ameliyatında ince bağırsak ve mide üzerine cerrahi müdahale yapılır. Bu operasyonlar sayesinde besin emilimi değiştirilir ve vücut insülini daha etkin kullanmaya başlar. Ameliyat sonrası hastalar genellikle düşük dozda ilaç kullanır ve daha sağlıklı bir yaşam sürer.

Diyabet tedavisinde beslenme ve yaşam tarzı değişiklikleri büyük önem taşır. Hastalara şu önerilerde bulunulur:

Diyabet tedavisinde multidisipliner bir yaklaşım benimsenmeli ve hastalar düzenli olarak doktor kontrolünde olmalıdır. Bu sayede diyabetin komplikasyonları önlenebilir ve hastalar daha sağlıklı bir yaşam sürdürebilirler.