Hacamat tedavisi, bir diğer ismiyle hicamat, iki omuzun arasından, sırt ve başın arka tarafından ya da vücudun herhangi başka bir yerinden tedavi amaçlı bardak, boynuz veya şişe ile kan aldırma işlemine verilen isimdir. Resulullah Efendimiz Sallallahu Aleyhi ve Sellemin sağlıkla ilgili tavsiyelerinden biri olup, bizzat kendisinin de tatbik ettiği sünnetlerdendir.

Hacamat, belirli bir hastalığın tedavisi olmaktan ziyade, vücuttaki fazla kanın meydana getirebileceği rahatsızlıkları önlemek amacıyla kullanılan genel bir tedavi yöntemidir. Eski zamanlarda yaygın olarak "hacamat zembereği" veya "hacamat bıçağı" olarak adlandırılan aletlerle uygulanan bu yöntem, yerini artık enjektörle kan almaya bırakmıştır. Hacamat tedavisinde kullanılan hacamat bıçağı, tarak şeklinde olup vücutta bir sıra çizikler meydana getiren bir alettir. Bir yüzünde pek çok yarık bulunan bakır kutu içinde tetikli bir zembereğe bağlı olan bıçaklar, düğmesine basıldığında zembereğin boşalmasıyla yarıklardan dışarı fırlayarak vücutta çizikler meydana getirir. Bardak gibi bir araçla çiziklerin üzerinden kan çekilir. Farklı bir cins sülük de bu iş için kullanılmaktadır. Vücudun ağrıyan bölgelerine konulan bu sülüğün kanı emmesi sağlanır. Araç ve metot fark etmeksizin, önemli olan kanı aldırmaktır. Uzman bir hekimin muayenesi ve tavsiyesi ile yaptırılabilecek hacamat, oldukça faydalı ve İslam dinine göre de caiz olan bir tedavi yöntemidir.

Rasulullah'ın (S.A.V.) sünnetine uymak niyetiyle ve ayrıca emanet olarak taşıdığımız vücudumuzun sağlığını koruması ya da kavuşması amacıyla yaptırılacak hacamat tedavisi bir ibadet değeri taşımaktadır. İbadetlerimizi ve üzerimize düşen görevleri sağlıklı bir beden ile yapmamız gerektiğini düşünürsek, hacamatın önemi burada daha çok ortaya çıkar. Resulullah Efendimizin (S.A.V.) bizzat kendisinin yaptırdığı ve bizlere de yapılmasını tavsiye ettiği bütün işlerin şüphesiz hikmetleri ve anlamı olduğu gibi hacamat tedavisinin de önemli derecede faydası vardır. Abdullah b. Abbas'ın (R.A.) rivayetine göre; Miraç gecesinde yanından geçen bir melek grubu, Efendimize (S.A.V): "Ümmetine hacamatı emret!" diye söylemişler. Hz. Resulullah Efendimiz (S.A.V) de Ebu Taybe isimli bir hacama bizzat kendisi hacamat yaptırmıştır. Başından kan aldırmak yöntemiyle yaptırdığı bu tedavinin ücretini de ödemiş ve şöyle buyurmuştur: "Kan aldırma yollarının en güzeli hacamattır." (Buhârî, Tıbb 13.) Bunun yanı sıra Hz. Muhammed (S.A.V) Efendimiz ihramlı olduğu halde de hacamat yaptırmıştır. İhramlı iken saç kestirmemek şartıyla hacamatın caiz olduğu konusunda, âlimlerin arasında görüş birliği bulunur. Yine Resulullah Aleyhisselam oruçlu iken de hacamat yaptırmıştır. Yani kan aldırmıştır. Nâfi (R.A.) rivayetine göre: İbn Ömer (R.A.) kendisine: "Nâfi, kan beni yedi. (Vücuttaki kanın fazlalaşması sebebiyle) Bana bir hacamatçı getir ama genç bir hacamatçı seç. Ne yaşlı ne de çocuk hacamatçı seçme" demiştir.

Yine Nâfi der ki: "İbn Ömer (R.A.) şöyle dedi: Ben, Resulullah Efendimizden (S.A.V) şu buyruğu işittim: "Hacamat olmak aç karnına daha faydalıdır. Hacamat yaptırmak aklı ve ezberleme gücünü artırır. Hafız olanın da hıfzetmek kabiliyetini kuvvetlendirir. Artık kim hacamat olmak isterse Allah'ın ismini anarak perşembe günü hacamat olsun." (İbn Mâce, Kitâbu't-Tıbb, 22.) Hacamat tedavisi yaptırmanın en sağlıklı ve verimli olduğu zaman ilkbahar ve sonbahar aylarında yapılanıdır. Bu bahar aylarının Hicri takvimdeki 17, 19 ve 21. günlerinde yapılmasını Hz. Muhammed Efendimiz Sallallahu Aleyhi ve Sellem'in tavsiye ettiği rivayet edilir. Yine sünnet olan hacamat haftanın Pazar, Pazartesi, Salı ve Perşembe günlerinde yapılır. Çarşamba günü hacamat yapılmaz. Cuma ve Cumartesi'ye denk geldiğinde ise yaptırmakta bir mahsur yoktur. Bunlarla birlikte herhangi bir hastalık ya da ihtiyaç durumu olduğunda hacamat tedavisi her an, her gün, her mevsim yapılabilir. Hacamat tedavisinin, yani kan aldırmanın insan sağlığına pek çok katkıda bulunduğu tıbbi bir gerçektir. Bazı deri hastalıklarının tedavisinde hacamat yönteminin faydası olduğu görülmüştür.

Hacamat tedavisi, modern tıpta da yer bulmuş ve çeşitli çalışmalarla etkinliği araştırılmıştır. Hacamatın, kan dolaşımını düzenlemesi, vücuttan toksinlerin atılmasına yardımcı olması ve bağışıklık sistemini güçlendirmesi gibi faydaları olduğu belirtilmiştir. Ayrıca, ağrı yönetimi ve kronik hastalıkların tedavisinde destekleyici bir yöntem olarak da kullanıldığı gözlemlenmiştir.

Modern tıpta hacamatın uygulanmasında hijyen ve sterilizasyon kurallarına sıkı sıkıya uyulması gerekmektedir. Uygulamanın uzman kişiler tarafından yapılması, olası komplikasyonların önlenmesi açısından önemlidir. Hacamatın etkili olabilmesi için doğru noktalardan ve doğru teknikle yapılması gerektiği unutulmamalıdır.

Hacamat tedavisi, hem geleneksel hem de modern tıpta yer bulan, faydaları bilimsel olarak da kanıtlanmış bir yöntemdir. İslam dininde ibadet değeri taşıyan bu tedavi, doğru uygulandığında çeşitli sağlık sorunlarına karşı etkili bir çözüm sunmaktadır. Uzman hekimler tarafından önerilen ve uygulanan hacamat, vücutta biriken toksinlerin atılmasına, kan dolaşımının düzenlenmesine ve genel sağlık durumunun iyileştirilmesine katkıda bulunur. Hacamat tedavisinin etkinliği ve faydaları göz önünde bulundurulduğunda, bu yöntemin sağlık problemlerine karşı alternatif bir çözüm olarak değerlendirilmesi gerektiği açıktır.