Kıl dönmesi, tıp dilinde "pilonidal sinüs" olarak adlandırılan ve halk arasında kıl dönmesi olarak bilinen, özellikle kuyruk sokumu bölgesinde sıkça rastlanan, apse veya şişlik şeklinde ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. Artan görülme sıklığı nedeniyle dikkat çeken ve yaşam kalitesini bozabilen kıl dönmesi, tedavi edilmesine rağmen yeniden tekrarlama riski ile hastaların korkulu rüyası haline gelmiştir. Kıl dönmesi, kuyruk sokumu bölgesi haricinde, göbek bölgesinde, koltuk altlarında ve kasıklarda da görülebilmektedir. Erkeklerde görülme sıklığı kadınlara oranla daha fazla olup, en sık görüldüğü yaş aralığı ise 16 ile 40 yaşları arasıdır. Kıl dönmesi hastalığının belirgin sebebi, iki kalça arasına sırt ve baştan dökülen kılların bu bölgede sıkışması, yürüme ve hareket esnasında vida görevi görerek bu bölgedeki ter bezleri deliklerinden içeri deri altına girip labirentler oluşturmasıdır. Bununla birlikte, giren bakterilerin bu bölgede iltihap başlatması ve iltihaplı, pis kokulu akıntılar oluşması da hastalığın nedenlerindendir.

Pilonidal apse şeklinde oluşan kıl dönmesi tedavisi, hasta yürümekte ve oturmakta güçlük çekeceğinden dolayı acil olarak tedavi edilmesi gereken bir rahatsızlıktır. Kıl dönmesi tedavisi genel olarak, apse yapan bölge çok büyük değilse lokal anestezi uygulanarak yapılır. Apseli bölge lokal anestezi uygulandıktan sonra kesilerek yarılır, içi boşaltılır ve temizlenip antibiyotikli ilaçlar tatbik edilerek kapatılır. Sık sık pansuman yapılarak enfeksiyonun geçmesi sağlanır. Bu işlemler yapılırken enfeksiyonlu bölgenin tıraş edilmesi de gereklidir.

Pilonidal sinüs şeklinde oluşan kıl dönmesi tedavisi ise acil müdahale yapıldıktan sonra, deri altında ağaç kökü şeklinde yerleşmiş olan kıl yuvalarına yapılır. Bu işlem için çeşitli yöntemler uygulanabilir:

Vücudun diğer bölgelerinde oluşan kıl dönmeleri kuyruk sokumu kadar olmasa bile rahatsız edici boyuttadır. Genellikle bayanların kasık bölgelerindeki kıl dönmesi oluşumları, ufak apseler şeklinde kendini belli eder ve iyileşmeyen odaklar meydana getirir. Bu odaklar daha fazla büyümeden tedavi edilmesi, ileride yaşanabilecek daha büyük ameliyat sorunlarını da ortadan kaldırması bakımından yararlı olacaktır. Göbek bölgesinde oluşan kıl dönmeleri ise akıntı ve pis koku ile kendini belli eder. Bu bölgelerde oluşan kıl dönmeleri erken teşhis ve ufak bir cerrahi operasyonla tedavi edilebilir. Kıl dönmesi sorunu, en iyi yapılmış ameliyat sonrasında bile tekrarlama riski bulunan bir hastalıktır. Bu sebeple hastalar ameliyat öncesi iyi değerlendirilmelidir ve uygun ameliyat yöntemi uygulanmalıdır. Tekrarlama riskini ortadan kaldırmak bakımından oldukça önemlidir. Hastanın da ameliyat sonrası hekimin tavsiyelerine titizlikle uyması, nüksetme riskini azaltıcı bir faktör olacaktır.

Ameliyat sonrası erken dönemde yaranın iyi korunması, tekrar apse ve iltihabi durumlar yaratmaması için dikkatlice pansuman edilmesi oldukça önemlidir. Uzun dönemde ise o bölgenin temizliğine ve hijyenine dikkat edilmesi gerekmektedir. En az iki yıl boyunca o bölgede bulunan kılların gerek tüy dökücü kremler kullanarak gerekse tıraş edilmek sureti ile temizlenmesi gereklidir.

Kıl dönmesi, uygun tedavi yöntemleri ve dikkatli ameliyat sonrası bakım ile yönetilebilen bir rahatsızlıktır. Ancak tekrarlama riski her zaman bulunduğundan, hastaların tedavi sürecinde ve sonrasında dikkatli olmaları, hijyen kurallarına uymaları ve hekim tavsiyelerini titizlikle uygulamaları gerekmektedir.