Çocuklarda Ürtiker Tedavisi

Ürtiker, halk arasında kurdeşen olarak da bilinen bir deri hastalığıdır. Bu hastalığın en belirgin özelliği, yoğun kaşıntının eşlik ettiği deri döküntülerinin varlığıdır. Ürtiker plakları deriden daha kabarık, sınırları belirgin ve yuvarlak bir görünüm sergiler. Bu rahatsızlık genellikle ciltte birkaç milimetreden 8-10 cm'ye kadar değişen büyüklüklerde kızarıklık, kabarıklık ve kaşıntı ile kendini gösterir. Deride meydana gelen belirtiler genellikle 1-24 saat içinde geçerken, yakınında yeni bir benzer rahatsızlık oluşabilir. Ürtiker, başka bir hastalıkla karışabilecek özellikler göstermez. Ürtikerli hastaların yaklaşık yarısında tekrarlayan anjiyoödem geçmişi de bulunur. Tek başına anjiyoödem görülmesi sık olmayan bir durumdur. Ürtiker ve anjiyoödem çoğunlukla hayati tehlikesi olmayan bir rahatsızlıktır.

Çocuklarda ürtiker tanısı, geçmişin değerlendirilmesi, fiziki muayene ve alerji testleri ile konulur. Çocuklar genellikle yaşları itibariyle yerini tam olarak belirleyemedikleri için, kaşıntıları olduğunu söylerler. Sonrasında tipik ürtiker lezyonları meydana gelir. Kaşıntı hissi hafif bir rahatsızlıktan, artarak kişinin cildinde soyulmalar meydana getiren kaşıntılara kadar değişik şekillerde ortaya çıkabilir. Ürtikerin lezyon grupları kısa sürede belirir ve sonra hemen geçerler. Gün içerisinde lezyonlar tekrar meydana gelebilir. Kaşıntı genelde şiddetli ve belirtiler cilt bölümüyle sınırlıdır. Anjiyoödem oluşumu, bir kabarıklığın kenarından ya da bağımsız herhangi bir bölgede meydana gelebilir. Ancak meydana gelen bu derin ödem, cilt ve cilt altı dokunun nispeten daha sert olduğu göz kapakları, dudaklar, eklem çevreleri ve genital bölgelerde kendini daha fazla gösterir. Bulgular hafif bir rahatsızlıktan basınç hissine ve nefes borusunda oluşabilecek olan ödem sebebiyle ağır bir nefes alamama durumuna kadar hayati önem taşıyabilir. Alerji testleri çoğu hastada alerji bulunduğu için tanıyı doğrulayıcı bir teşhis yöntemidir. Alerji testleri her yaş grubuna yapılabildiği gibi, alerji uzmanları tarafından değerlendirilmelidir. Elde edilen veriler, rahatsızlığın tedavisinde yardımcı olur.

Ürtikerin en çok meydana gelme sebebi, besinlere bağlı ve özellikle besinlerdeki katkı maddelerine bağlı olarak gelişir. Yiyeceklerden renkli sakız, şeker, çikolata, hazır süt, meyve suları buna neden olabilmektedir.

Domates, çilek ve kabuklu deniz hayvanlarına karşı kişinin alerjisi olmasa da ürtikere sebep olabilir.

Ürtiker ve anjiyoödem'in tedavisinde ilk olarak yapılması gereken, hasta için tetikleyici olabilecek faktörlerden korunmaktır. Örnek olarak, alerjisi var ise ilgili gıdalardan ve ilaç kullanımından uzak durulmalıdır. Hastalık değişik sürelerde ve tekrar meydana gelebilir. Belirtiler ortaya çıktığında, bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır. İlaçlar, hastanın yaşı ve durumuna göre şurup, hap, merhem veya iğne şeklinde alınabilir. Sadece deri kontrolleriyle ortaya çıkan ürtiker ve anjiyoödem çocuklarda sıkça görülür ve çoğunlukla tedavi ile iyileşme sağlanır. Ancak burada dikkat edilmesi gereken nokta, ürtiker ve anjiyoödemin anafilaksi ile birlikte olabilmesidir. Anafilaksi, ciddi alerjik reaksiyon, meydana gelmesi durumunda hayati tehlike oluşturabilir. Anafilakside deri bulgularına ilave olarak, nefes darlığı, gırtlak ve boğazda şişme, tıkanma hissi, tansiyon düşmesi, çarpıntı, bilinç kaybı gibi diğer organları da ilgilendiren belirtiler meydana gelir. Ayrıca çok nadir görülen kalıtsal tip anjiyoödem'de anjiyoödem ve karın ağrısı atakları ile meydana gelir ve ciddi boğaz ve gırtlak şişmesi nedeniyle hayati tehlike oluşturabilir. Tedavi yapılacak hastalar periyodik aralıklarla takip edilip muayeneleri yapılmalıdır. Hastalar kendilerine önerilen tedaviye uydukları zaman, hastalığın tekrarlama ve şiddetinde azalma görülür. Tedaviye uyulmadığı zaman, hastalık belirtilerinde ilerleme görülebilir. Hastaların uygun aralıklarla izlenmesi ve hastalığın seyrine göre tedavi şeklinin yeniden düzenlenmesi en önemli unsurlardan biridir.

Ürtiker tedavisinin temeli antihistaminik ilaçlardan oluşur. Bu ilaçlar, döküntüye yol açan biyokimyasal süreçleri engeller. Hastada iç salgı sistemi bozukluklarının olması durumunda, bunların düzenlenmesi için faydalı sonuçlar verir. Ürtikerde mentollü, kalaminli losyonlar yerel olarak döküntülerde kullanıldığında hastayı rahatlatır. Cilde sürüldüklerinde temas alerjisi oluşturabileceğinden, yerel antihistaminikler kullanılmamalıdır.